Kutadgu Bilig ve çevirisi Bölüm 2

 

30.sevüg savçı birle kopurgıl méni

elig tuttaçı kıl könilik küni

Yalavaç Aleyhi’s-Selâm Ögdisin Ayur

34.sevüg savçı ıdtı bağırsak idi

bodunda talusı kişide kedi

40.kamuğ kadgusı erdi ümmet üçün

kutulmak tiler erdi rahat üçün

43.tüzün erdi alçak kılınçı silig

uvutluğ bağırsak akı kéŋ elig

48.kıyâmette körkit tolun teg yüzin

elig tuttaçı kıl ilâhi özin

Tört Sahâbeniŋ Ögdisin Ayur

59.bular erdi din hem şerîat köki

bular yüdti kâfir münâfık yüki

(çeviri)

30.Mahşer günü beni sevgili Peygamber ile

birlikte haşret, onu bana şefaatçi kıl.

Peygamber Aleyhisselam’ın Methini Söyler

34.Esirgeyen rabbim halkın en seçkini ve

insanların en iyisi olan sevgili Peygamberi

gönderdi.

40.Bütün kaygısı ümmeti idi; rahat etmek

için onun azaptan kurtulmasını dilerdi.

43.Asil tabiatlı, alçak gönüllü ve güzel tavarlı idi;

hayâ sahibi, şefkatli, cömert ve eli açık idi.

48.Kıyamette dolun ay gibi yüzünü göster;

ey Allah’ım kendisini bana şefaatçi kıl.

Dört Sahabenin Methini Söyler

59.Bunlar din ve şeriatin temeli idi; bunlar

kâfirler ile münafıklardan gelen eziyetlere

katlandılar

*********************************

Yalŋuk oğlanı Ağırlıkı Bilig Ukuş Birle 

Erdükin Ayur

154.ukuş kayda bolsa uluğluk bulur

bilig kimde bolsa bedüklük alur

159.ukuş ol burunduk anı yetse er

tilekke tegir ol tümen arzu yér

Til Erdemin Münin Asığın Yasın Ayur

167.sözüŋni küdezgil başıŋ barmasun

tiliŋni küdezgil tişiŋ sınmasun

170.bilip sözlese söz biligke sanur

biligsiz sözi az başını yéyür

172. üküş sözleme söz birer sözle az

tümen söz tügünin bu bir sözde yaz

173. kişi söz bile koptı boldı melik

üküş söz başığ yérke kıldı kölik

(çeviri)

İnsanoğlunun Değerinin Bilgi ve 

Akıldan Geldiğini Söyler

154. Anlayış nerede olursa orası ululuk

kazanır; bilgi kimde olursa o büyüklük

bulur.

159. Anlayış bir yulardır; insan onu elinde

tutarsa dileğine erişir ve bütün arzularına

nail olur.

Dilin Meziyetini ve Kusurunu, 

Faydasını ve Zararını Söyler

167. Sözüne dikkat et, başın gitmesin; dilini

tut, dişin kırılmasın.

170. Söz bilerek söylenirse bilgi sayılır;

bilgisizin sözü kendi başını yer.

172. Sözü çok söyleme, sırasında ve az söyle;

binlerce söz düğümünü bu bir sözde çöz.

173. İnsan söz ile yükseldi ve sultan oldu; çok

söz başı gölge gibi yere serdi

*************************************

Kutadgu bilig nedir kim yazdı içeriği nedir bölüm 1

 

(Günümüz Türkçesi ile: Mutluluk Veren Bilgi ya da Devlet Olma Bilgisi),

Kutadgu Bilig, 1070 yılında Yusuf Has Hacip tarafından yazılan bir eserdir. Türk Edebiyatı’nda İslam kültürünün özelliklerini taşıyan ilk üründür. Kutadgu Bilig, kelime anlamı ile “Kutlu Olma Bilgisi” demektir. Bir çok yönden Türk Edebiyatı için ilklerden olmuştur.

İslam kültürü etkisindeki ilk eser olan Kutadgu Bilig, doğu lehçesi yani Hakaniye Türkçesi ile yazılmıştır. Farsça ve Arapça sözcüklerin de kullanıldığı Kutadgu Bilig, yazarı olan Yusuf Has Hacip tarafından 1070 yılında Doğu Karahanlı Hükümdarı Tabgaç Buğra Han’a sunulmuştur. Türk Edebiyatı’nın aruz ölçüsü ile yazılan ilk eseri olma özelliğini de taşıyan bu ölümsüz eser, ayrıca edebiyatımızın ilk mesnevisidir. 6645 beyitten oluşur.

Bu eserde ideal bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği anlatılmıştır. Yazar Yusuf Has Hacip, eserde, bireyin ve toplumun mutlu olabilmesi için izlenmesi gereken siyaseti incelemiştir. Bu açıdan, bir politika kitabı yani siyasetname özelliği de taşır.

Kutadgu Bilig Nedir?

Kutadgu Bilig’de dört kişi vardır. Bunlar sembolikleştirilmiş öğelerdir. Gündoğdu adı ile bahsedilen hükümdar, adaleti temsil ederken, Aytoldı adlı vezir mutluluğu, vezirin oğlu Ögdülmüş adlı kişi aklı ve Odgurmuş adlı dindar bir kişi de hayatın sonunu sembolize eder.

Bi-smi’llâhi’r-rahmâni’r-rahîm

Tenri Azze ve Celle Ögdisin Ayur

1. bayat atı birle sözüg başladım

törütgen igidgen keçürgen idim

4. tiledi törütti bu bolmış kamuğ

bir ök bol tédi boldı kolmış kamuğ

5. kamuğ barça muŋluğ törütülmişi

muŋı yok idi bir aŋar yok éşi

12. barıŋ belgülüg sen kün ay teg yaruk

neteglikke yetgü köŋül ögde yok

21. törüttüŋ tümen miŋ bu sansız tirig

yazı tag teŋiz kötki oprı yérig

25. aya birke bütmiş tiliŋ birle ög

köŋül bütti şeksiz amul tutgıl ög

29. saŋar ok sığındım umınçım saŋa

muŋadmış yérimde elig tut maŋa

Bismillahirrahmanirrahim

Allah Azze ve Celle’nin Methini Söyler

1. Yaratan, yetiştiren ve göçüren rabbim

olan Allah’ın adı ile söze başladım.

4. İstedi ve bütün varlıkları yarattı; bir kere

“Ol!” dedi, bütün diledikleri oldu.

5. Bütün yaratılmış olanlar ona muhtaçtır;

muhtaç olmayan yalnız Allah’tır; onun

eşi yoktur.

12. Senin varlığın, parlak güneş ve ay

gibi, bellidir; fakat nasıl olduğunu

kavrayacak gönül ve akıl yoktur.

21. Bu sayısız, yüz binlerce canlıyı, ova,

dağ, deniz, tepe ve çukurları sen

yarattın.

25. Ey Allah’ın birliğine inanmış olan, onu

dilinle öv; gönlün tereddütsüz inandı ise

aklını işe karıştırma.

29. Asıl sana sığındım, ümidim sendedir;

muhtaç olduğum yerde elimden tut