Önceki bölümlerde alıntılar yaptığımız rapordan önemli bölümleri paylaşmaya devam ediyorum.
“İklim Değişikliği, Doğal Kaynaklar, Ekolojik Denge, Enerji Verimliliği ve Kentleşme Komisyonu”, sözü edilen soruna yönelik olarak mevcut durumu, sorunları, stratejileri geliştirmiş, eylem planları önermiş, göstergeleri belirlemiştir. Şüphesiz ki, bu öneriler gözden geçirilmeli, rafine edilmeli ve toplumsal katkılar sağlanmalıdır. Sürdürülebilir kentlerin ortaya çıkabilmesi, mevcut kentlerin dönüştürülmesini ve yeni kentsel gelişmelerin de sürdürülebilir kent ilkelerine uygun yapılmasını gerektirmektedir. Sürdürülebilir kentler aşamasına geçebilmek, mevcut sistemlerle pek mümkün görülmemektedir. İmar planları, kirletici bir kent ve yapılaşmaya neden olmaktadır. Mevcut alt yapı sistemleri, yapılaşma koşulları ve pratiği, kullanılan enerji türleri, sanayiler, ulaşım, ısıtma ve soğutma, enerji üretim sistemleri, hemen her şey kentlerin kirlenmesinde etkili olmaktadır. Kirlenmeye neden olan eğitim, planlama ve örgüt yapıları mevcuttur. O halde ne yapmalı, bu devasa sorunları nasıl çözmeli?
Her şeyden önce, kentleşme, yapılaşma ve enerji konuları gözden geçirilmelidir. Kritik nokta ise “örgütlenme ve finansmandır”. Mevcut mevzuat ve finansman yapısı, gerçek bir kentsel dönüşüm için yetersizdir, hatta imkânsızdır. Bu durumu dikkate alan Komisyonumuz, “sürdürülebilir kentler” için yeni stratejileri, yeni yasa ve yönetmeliklerini, yeni finansman sistemlerini geliştirmeyi ve devreye sokmayı önermektedir. Bu konuda somut ve Türkiye şartlarında kolaylıkla uygulanabilir sistemleri ve uygulamaları önermektedir. Bu öneriler, dünyadaki gelişmeler, Avrupa Birliği, uluslararası sözleşmeler ve yükümlülükler dikkate alınarak önerilmiştir.
En büyük tehlike ise mevcut bürokrasinin hantal yapısı, direnci ve çıkar çevrelerinin açık ve gizli oyunlarıdır. Bu konularda daha hızlı yol alabilmek ve direnişleri aşabilmek için, üniversitelerle işbirliği yapılması yoluna gidilmelidir.
Diğer önemli bir engel, bir Güneş Ülkesi olan Türkiye’de, yenilenebilir enerjilerin kullanılır hale getirilmemesidir. Enerjide % 75 oranında dışa bağımlılık sürmektedir. Çok yüksek kapasitesi olan temiz ve doğal enerji kaynakları devreye sokulmamış, güneşten, rüzgârdan, biyoenerjiden yararlanma gelişmemiştir. Yeni teknolojiler geliştirilememiş, yeni sanayiler kurulamamıştır. Sürdürülebilir kentlere geçmenin öncelikle gerekli olan, olmazsa olmaz şartı, “yenilenebilir enerjiler” devreye sokulamamıştır. Bu nedenle çok önemli bir darboğaz söz konusudur. Bütün bu olumsuz durum ve şartlar içinde dahi, Türkiye’de “Sürdürülebilir Kentler’ aşamasına geçmek mümkündür.'
'Komisyonun önceliği, kentlerde temiz enerjiler döneminin başlatılmasıdır. Sürdürülebilir kentlerde önceliğin, temiz enerjilere verilmesi konusunda fikir birliği oluşmuştur. Bu amaçla, yenilenebilir enerjiler konusunda uzun vadeli hedeflerin belirlenmesi, kısa vadeli eylem planları yardımıyla uygulamaların ivedilikle başlatılması önerilmektedir. Bu amaçla, uzun vadeli “Kent Enerji hedeflerinin” belirlenmesinin önemine dikkat çekilmektedir;
Birinci aşama, 2020 yılı hedefleri olarak:
• Kentlerde sera gazı emisyonlarının % 20 oranında azaltılmasını,
• Fosil enerjileri payının aynı sürede % 20 oranında azaltılmasını,
• 2020 yılında %20 oranında temiz enerjilere geçilmesi,
• %20 oranında, Enerjide tasarruf yapılması'
''planlama, alt yapı, örgüt ve mevzuat değişikliği kararlarının cesurca alınması önerilmektedir: Bu amaçla:
c- Yenilenebilir Enerjilerin Kentlerde Üretilmesi
• Kentlerde doğal enerji potansiyelinin belirlenmesi,
• Güneşe uygun planlama yapılması,
• Yenilenebilir enerji santralleri kurulması,
• Güneş mimarisinin başlatılması,
• Bireysel enerji üretiminin başlatılması,
• Yasal alt yapının oluşturulması,
• Çift saat sistemine geçilmesi,
• Kw başına teşvik verilmesi, (yaklaşık 0.20 cent/kw) önerilmektedir.
d- “Sürdürülebilir Kentler” İçin Önerilen Yasa ve Yönetmelikler Yasalar
• İklim Değişikliği Yasası (Karbon ile ilgili konular dahil)
• Ulusal Sürdürülebilir Mekânsal Stratejiler: milli fiziki plan ve çevre düzeni planı yerine
• Sürdürülebilir Yerleşimler Yasası: çevre duyarlı kent planlama modeli. Anahtar Kavramlar: yaşanabilir yerleşimler, enerji etkin planlama, peyzaj planlaması, doğal kaynaklara/varlıklara duyarlı planlama, güneşe ve iklime duyarlı yaklaşım, biyoçeşitlilik, su ve toprak duyarlı planlama
• Yenilenebilir Enerji Araştırma, Planlama ve Uygulama Merkezi Yasası
• Güneş Mimarisi Yasası Yönetmelikler
• Sürdürülebilir Yerleşimler Planlama Yönetmeliği
• Kentler İçin Güneş ve Yenilenebilir Enerji Yönetmeliği
• Kentlerde Doğal Varlıkları Koruma ve Kullanma Yönetmeliği: Su Toprak, Biyoçeşitlilik
• Kentlerde Çevre Kirlenmesi ve Yönetimi Yönetmeliği
• Kentlerde Yenilenebilir Enerji Üretimi Yönetmeliği
• Temiz Ulaşım Sistemleri Yönetmeliği e- Finansman Destekleri ve Örgütlenme
• Sürdürülebilir Yerleşimler Araştırma, Planlama ve Uygulama Merkezi’nin oluşturulması (konuyla ilgili eşgüdüm ve örgütlenme konularının ele alınacağı, ilkelerin belirleneceği ve Bilgi Bankası’nın yer alacağı bir merkez)
• Karbon Fonu Kurulması,
• Yerleşimler için Yeşil Fon kurulması,
• Kamusal teşvik tedbirleri ve AB fonlarından yararlanılması,
• Özel sektörün etkin katılımı için gerekli alt yapıların oluşumu,
• Bireysel enerji üretiminin ve çift saat sistemlerinin teşvik edilmesi f- AR-GE ve Eğitim
• Yenilenebilir Enerji AR-GE ve Uygulama Merkezinin oluşturulması
• Yeni Teknolojilerin geliştirilmesi,
• Yeni sanayilerin kurulmasının teşvik edilmesi, (örn. PV, rüzgâr, biyoenerji)
• Üniversitelerle İşbirliği ile eğitim programları yapılması,
• Türkiye için örnek, stratejik projeler yapılması,
• Eğitim programları (üniversite ve meslek eğitimleri) geliştirilip uygulanması
• Toplumun farklı katmanlarının konuyla ilgili bilgilendirilmesi ve ilgili kurum ve kuruluşlarda kurum içi bilinçlenmenin artırılması için eğitim programlarının hazırlanması; basın yayın kuruluşları aracılığıyla bilgilendirme yapılması önerilmektedir.''
Çalışmanın geniş bir bölümünde ülkemizde bölgelere göre iklim değişiklikleri, yağış miktarları gibi istatiksel bilgiler yer almaktadır. Sorun tespitlerinden sonra ilk etapta 2020, ikinci etapta 2050, üçüncü etapta 2100 yılına kadar;
yapılması gereken hazırlıklar, çıkması gereken yasalar, yönetmelikler gibi öneriler devam etmektedir.
Devam edecek... Sağlıkla kalın...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder